Балаҕан ыйын 3 күнэ - биһиги дойдубут историятыгар улахан суолталаах. Бу күн Аҕа дойду улуу уонна Япония сэриилэрэ кыайыынан түмүктэммит бэлиэ күнэ. Биһиги эһэлэрбит, хос эһэлэрбит бары бииргэ түмсэн Ийэ дойдуларын босхолообуттара, Европаҕа саба түспүт фашистары киэр кыйдаабыттара, Азия норуоттарын Япония сэрииһиттэриттэн быыһаабыттара.
Бу күнү көрсө Хатыҥ Арыы нэһилиэгин Аппаанытыгар сэрии, үлэ ветерана, Нам улууһун уонна Хатыҥ Арыы нэһилиэгин Ытык киһитэ, «Үлэ Кыһыл Знамята» орден кавалера, «Гражданскай килбиэн», «Ытык аҕа» бэлиэлэр хаһаайына, кыраайы үөрэтээччи, хас да кинигэ ааптара, общественнай корреспондент Николай Семенович Гаврильев төрөөбүтэ 100 сылыгар анаан олорбут дьиэтигэр, кини аатын үйэтитэр мемориальнай дуосканы аһыы буолла.
Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ «Хатыҥ Арыы нэһилиэгэ» МТ баһылыга Иван Ноговицын, дьаһалта специалистара, И.Е. Винокуров аатынан Хатыҥ Арыытааҕы историяны уонна кыраайы үөрэтэр музей, «Чороон» норуот айымньытын киинин коллективтара, Николай Гаврильев оҕолоро – Валентина Эверстова, Харитина Павлова, Семен Гаврильев, сиэнэ Валентина Попова уонна чугас аймахтара кыттыыны ыллылар.
Николай Семенович баай, киэн историялаах олохтоох, дьикти дьарыктаах, бары өттүнэн дэгиттэр талааннаах киһи этэ. Ол курдук, музыкальнай инстуменнарга оонньуура, уһанара, нэһилиэгин историятын үөрэтэрэ, ыстатыйалары мунньара, хаһыакка суруйара, хас күн аайы күннүк толороро. Кини муспут, суруйбут матырыйааллара нэһилиэккэ музей тэриллэригэр төһүү күүс буолбутун бэлиэтээтилэр. Хатыҥ Арыы нэһилиэгин историятын, үлэһит дьонун-сэргэтин сырдатар улахан кинигэ бэчээттэммитин киэн тутта эттилэр.
Быйыл Николай Гаврильев төрөөбүтэ 100 сылын чэрчитинэн үгүс тэрээһиннэри тэрийбиттэригэр, сүдү бэлиэни оҥорбуттарыгар, аатын үйэтитиигэ үлэлэспит тэрилтэ салайааччыларыгар, «Хатыҥ Арыы нэһилиэгэ» МТ дьаһалтатыгар оҕолоро, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ махтаналларын биллэрдилэр.